Ήρθε ο “ήπιος” εργασιακός μεσαίωνας και μάλιστα χωρίς να ανοίξει μύτη ;

Ο πυρήνας των ρυθμίσεων

Το Υπουργείο Εργασίας έθεσε σε δημόσια διαβούλευση (25 Αυγούστου 2025) σχέδιο νόμου με τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους», προβάλλοντας την απλοποίηση της νομοθεσίας και την «ευελιξία» στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Μεταξύ των κεντρικών αλλαγών: δυνατότητα ημερήσιας απασχόλησης έως 13 ώρες για έναν εργοδότη (εκεί όπου μέχρι τώρα πρακτικές υπερεργασίας νομιμοποιούνταν κυρίως μέσω δεύτερης απασχόλησης), ευρύτερη ευελιξία στον κατακερματισμό της άδειας και ρυθμίσεις για τετραήμερη εβδομάδα με μεγαλύτερες ημερήσιες βάρδιες.

 

Οι αρνητικές συνέπειες για τους εργαζόμενους

Διάβρωση του 8ώρου / Κανονικοποίηση του 13ώρου

Η θεσμοθέτηση δυνατοτήτων για έως 13 ώρες ημερησίως—ακόμη και με «συναίνεση»—μεταφέρει βάρος στον εργαζόμενο να αποδείξει ότι δεν αντέχει, ανοίγοντας τον δρόμο για κουλτούρα εξάντλησης. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τα παρατεταμένα ωράρια συνδέονται με αυξημένη κόπωση και πτώση παραγωγικότητας, την ώρα που παγκόσμια η συζήτηση στρέφεται σε συντομότερες εβδομάδες.

“Ευελιξία” που γίνεται εργοδοτική μονομέρεια

Η διευθέτηση χρόνου εργασίας και η δυνατότητα «σπαστών» ωραρίων/ημερών μπορεί να μεταφραστεί σε ωράρια-λάστιχο και αβεβαιότητα για τον οικογενειακό προγραμματισμό, ειδικά σε κλάδους με χαμηλή διαπραγματευτική ισχύ. Δημοσιεύματα και σχολιασμός συνδικάτων/φορέων καταγγέλλουν ότι οι ρυθμίσεις ευνοούν ατομικές συμφωνίες εις βάρος των κλαδικών συμβάσεων.

Άδειες σε “φετούλες”

Η δυνατότητα κατάτμησης της ετήσιας άδειας σε περισσότερα διαστήματα παρουσιάζεται ως διευκόλυνση. Στην πράξη, όταν η ισορροπία ισχύος γέρνει προς τον εργοδότη, η «επιλογή» του εργαζομένου μπορεί να καταστεί τυπική, υπονομεύοντας την ουσιαστική ανάπαυση δύο συνεχόμενων εβδομάδων.

Συνολικότερη μετατόπιση του κόστους

Σύμφωνα με νομικά και οικονομικά ρεπορτάζ, το μείγμα ρυθμίσεων οδηγεί σε «περισσότερη και φθηνότερη εργασία», υποβιβάζοντας τη συλλογική διαπραγμάτευση και ενισχύοντας την ευελιξία που ζητούν οι επιχειρήσεις, όχι όμως την ασφάλεια των εργαζομένων.

Τι λένε τα συνδικάτα και οι αντιδράσεις

Από την πρώτη κιόλας ημέρα της διαβούλευσης, συνδικάτα και εργαζόμενοι ζητούν απόσυρση του νομοσχεδίου, αύξηση μισθών και ενίσχυση των κλαδικών συμβάσεων. Κάνουν λόγο για θεσμοθέτηση 13ώρων, «διευθέτηση» που καταλήγει σε ελαστικοποίηση και περαιτέρω απορρύθμιση ωραρίων, με κίνδυνο εξουθένωσης (burnout). Προαναγγέλλονται κινητοποιήσεις και συντονισμός με ευρωπαϊκές οργανώσεις

Οι αντιδράσεις πατούν σε ένα προηγούμενο κύμα αλλαγών (6ήμερη εργασία σε κλάδους από 1/7/2024 με προσαύξηση 40%), που ήδη είχε προκαλέσει διεθνή συζήτηση ως «κίνηση κόντρα στο ρεύμα» της τετραήμερης εβδομάδας. Το νέο νομοσχέδιο θεωρείται από τα συνδικάτα συνέχεια αυτής της κατεύθυνσης.

 

Ποιο είναι το πολιτικό/οικονομικό αφήγημα

Η κυβέρνηση προβάλλει ως στόχο τον «εκσυγχρονισμό», την ψηφιοποίηση και την προσαρμογή σε ελλείψεις προσωπικού. Όμως, η αντιπολίτευση και τα συνδικάτα απαντούν ότι η ποιοτική αναβάθμιση της εργασίας (καλύτεροι μισθοί, ισχυρές συλλογικές συμβάσεις, σταθερό ωράριο) είναι που βελτιώνει παραγωγικότητα και συγκράτηση ταλέντου—όχι τα μεγαλύτερα ημερήσια ωράρια.

 

Συμπέρασμα: «Πόσα χρόνια πίσω» και ο… εργασιακός μεσαίωνας

Αν μετρήσουμε το 8ωρο ως κατάκτηση που εδραιώθηκε διεθνώς τον 20ό αιώνα, κάθε θεσμική κανονικοποίηση 13ώρων και «ωραρίων-λάστιχο» μοιάζει με αναίρεση ενός αιώνα προόδου. Δεν είναι απλώς τεχνική προσαρμογή· είναι αλλαγή παραδείγματος: από την προστασία συλλογικών δικαιωμάτων στη μετακύλιση ευθύνης στο άτομο. Με αυτή τη λογική, η ουσία του νομοσχεδίου μας γυρίζει δεκαετίες πίσω—όχι επειδή καταργεί τυπικά το 8ωρο, αλλά επειδή νομιμοποιεί πρακτικές παρατεταμένης εργασίας και αποδυναμώνει το πλαίσιο που το στήριζε. Με απλά λόγια: ένας “ήπιος” εργασιακός μεσαίωνας δεν έρχεται με ένα άρθρο που λέει «τέλος το 8ωρο», αλλά με δέκα άρθρα που το κάνουν ανέφικτο στην πράξη.

Σημείωση: Τα παραπάνω βασίζονται σε επίσημη ανάρτηση διαβούλευσης του Υπουργείου, νομικά/δημοσιογραφικά ρεπορτάζ και διεθνή ανάλυση για το 6ήμερο/13ωρο

e-vrilissia.gr