Η Αθηναϊκή Ριβιέρα βρίσκεται σήμερα σε μια κρίσιμη καμπή που μπορεί να αποδειχθεί ιστορική. Η ακτογραμμή που ξεκινά από το Παλαιό Φάληρο και καταλήγει στο Λαύριο είναι μια περιοχή που μεταμορφώνεται με ρυθμούς ταχύτερους από ποτέ, ένα μωσαϊκό πόλεων και κοινοτήτων που οραματίζονται ένα νέο μέλλον.
Δρόμοι που θυμίζουν Κυκλάδες το καλοκαίρι, γεμάτοι τουρίστες που μιλούν όλες τις γλώσσες, παραθαλάσσιοι οικισμοί που ετοιμάζονται να ενταχθούν στο σχέδιο πόλης, σε μια από τις μεγαλύτερες πολεοδομικές παρεμβάσεις των τελευταίων δεκαετιών και την ίδια στιγμή, μια αυξανόμενη αγωνία να μη χαθεί η ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής.
Σε αυτό το περιβάλλον πραγματοποιήθηκε το Athens Riviera Summit 2025, με τους δημάρχους που έχουν στα χέρια τους την τύχη του παράκτιου μετώπου να καταθέτουν τις θέσεις τους. Όλοι συμφώνησαν ότι η Αθηναϊκή Ριβιέρα μπορεί να αποτελέσει ένα νέο διεθνές brand για τη χώρα. Όμως η μεγάλη πρόκληση είναι να μην εξελιχθεί σε έναν άναρχο οικοδομικό καμβά, να μην παραδοθεί σε υπερβολές που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα των πόλεων, την ώρα που οι ουρανοξύστες του Ελληνικού ετοιμάζονται να ξύσουν τον Αττικό ουρανό.
Η ανησυχία αυτή αποτυπώθηκε έντονα μέσα από την τοποθέτηση για τον νέο οικοδομικό κανονισμό που έκανε ο δήμαρχος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. Ο φόβος ότι οι πόλεις θα γεμίσουν με κτίρια μεγαλύτερου ύψους και όγκου, που θα σκιάσουν τη ζωή των κατοίκων και θα αλλοιώσουν τον πολεοδομικό ιστό δείχνει να έχει αντιμετωπιστεί μετά και τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ο αγώνας που δόθηκε ενάντια στις υπερβολές του οικοδομικού κανονισμού (ΝΟΚ) έδειξε ότι οι τοπικές κοινωνίες έχουν άποψη και δύναμη. Το ζητούμενο όπως είπε ο δήμαρχος είναι να διατηρηθεί η φυσιογνωμία των περιοχών και να αποφευχθεί η υπερδόμηση, η οποία μπορεί να ακυρώσει όλα τα πλεονεκτήματα της Αθηναϊκής Ριβιέρας.
Το πρώτο βήμα έκανε πριν από περίπου ένα μήνα, ο δήμος των 3Β που έγινε ο πρώτος Δήμος που έβαλε σε εφαρμογή την απόφαση του ΣτΕ, επιλέγοντας τα κίνητρα δόμησης του νέου οικοδομικού κανονισμού που μπορούν να εφαρμοστούν στην περιοχή μέσα από την εκπόνηση του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου.
Ο δήμαρχος μίλησε για τη μεγάλη αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη στην παράκτια ζώνη της Αττικής τονίζοντας πως το παραλιακό μέτωπο μεταμορφώνεται σε χώρο αναψυχής και πολιτισμού, που θα αποτελεί σημείο αναφοράς για ολόκληρη την Αθήνα.
Κεντρικό έργο αυτής της προσπάθειας είναι ο μεγάλος ποδηλατόδρομος που θα συνδέσει το Παλαιό Φάληρο και την Καλλιθέα με το Δημαρχείο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, δημιουργώντας μια ενιαία περιπατητική και ποδηλατική διαδρομή. «Ήδη αρκετά τμήματα έχουν κατασκευαστεί και ελπίζουμε, μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, να έχει ολοκληρωθεί και να παραδοθεί στο σύνολό της στην κοινωνία. Θα είναι μια πραγματικά μαγευτική διαδρομή», σημείωσε.
Παράλληλα, μίλησε για σημαντικές παρεμβάσεις που εξελίσσονται σε όλους τους δήμους μέσω του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», με στόχο –όπως είπε– «να συνδεθεί το μπαλκόνι της πόλης με τις καρδιές της».
Ωστόσο, υπάρχουν δυσκολίες που προκύπτουν από το περίπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς στην παράκτια ζώνη: «Σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ιδιοκτήτες και διαχειριστές: το ελληνικό Δημόσιο, το Υπερταμείο, το Υπουργείο Οικονομικών και οι δήμοι. Αυτό σημαίνει ότι η ταχύτητα και η ανταπόκριση στις ανάγκες δεν είναι πάντα η επιθυμητή», τόνισε ο κ. Κωνσταντέλλος.
Η Σαντορίνη… στον Άλιμο
Την άποψη ότι η εικόνα της Νότιας Αθήνας σήμερα θυμίζει ολοένα και περισσότερο τα κυκλαδανήσια εξέφρασε ο δήμαρχος Αλίμου Ανδρέας Κονδύλης.
Ο Άλιμος, όπως είπε χαρακτηριστικά εξελίσσεται σε μια μικρή Μύκονο ή Σαντορίνη, με ανθρώπους από όλο τον κόσμο να γεμίζουν τους δρόμους και τις παραλίες, δημιουργώντας μια διεθνή ατμόσφαιρα. Η αίσθηση αυτή είναι ταυτόχρονα ευκαιρία και κίνδυνος. Γιατί, όπως δείχνει η εμπειρία των Κυκλάδων, η ξαφνική τουριστική πίεση μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδα αν δεν υπάρχουν υποδομές. «Η Ριβιέρα δεν είναι Ντουμπάι, όπου πάνω σε μια έρημο χτίζονται από το μηδέν πόλεις και ουρανοξύστες. Εδώ υπάρχει ιστορία, αρχαιολογικά ευρήματα, γειτονιές που ζουν και αναπνέουν δεκαετίες» ανέφερε ο κ. Κονδύλης και τόνισε ότι η ανάπτυξη πρέπει να κουμπώσει πάνω στην πραγματικότητα, όχι να την παραμερίσει.
Συχνά, επενδυτές με μεγάλα και φιλόδοξα σχέδια χτυπούν την πόρτα της τοπικής αυτοδιοίκησης ζητώντας βοήθεια για να ξεπεράσουν τις πολεοδομικές δυσκολίες. Η συνεργασία δίνεται είπε ο δήμαρχος Αλίμου και πολλά projects προχωρούν αλλά όχι χωρίς όρους. Η υπενθύμιση είναι ξεκάθαρη: η ανάπτυξη δεν γίνεται πάνω σε λευκό χαρτί, αλλά μέσα σε ζωντανές, ήδη δομημένες γειτονιές. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές οφείλουν να λάβουν υπόψη τους τις πραγματικές ανάγκες της πόλης· να προβλέψουν χώρους στάθμευσης, να σεβαστούν τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής και να προσαρμόσουν τα σχέδιά τους στην καθημερινότητα των κατοίκων.
Η μεταμόρφωση του Λαυρίου
Στο Λαύριο, η συζήτηση αποκτά άλλη διάσταση. Εκεί η αλλαγή είναι ήδη ορατή: η βιομηχανική κληρονομιά μετασχηματίζεται σε τουριστικό και πολιτιστικό κεφάλαιο. Η περιοχή επενδύει σε νέες υποδομές, όπως η αξιοποίηση του λιμανιού για κρουαζιέρα και υδροπλάνα, αλλά και σε μεγάλα έργα υποδομής που δίνουν νέα πνοή.
Ο δήμαρχος Λαυρεωτικής Δημήτρης Λουκάς αποκάλυψε την εκπόνηση 8 πολεοδομικών μελετών για ένταξη στο σχέδιο πόλης 14.000 στρεμμάτων παραλιακών οικισμών κάτι που φανερώνει το μέγεθος της επόμενης μέρας: η Λαυρεωτική δεν βλέπει το μέλλον της με όρους συγκυριακής ανάπτυξης, αλλά με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που στηρίζεται στη συνεργασία κράτους, περιφέρειας και ιδιωτικών φορέων.
Σε συνέχεια της έγκρισης του γενικού πολεμικού σχεδίου, με το οποίο δόθηκαν χρήσεις της γης πέριξ του λιμένα Λαυρίου, ο κ. Λουκάς είπε ότι πραγματοποιούνται μεγάλες οικιστικές επενδύσεις στις εκτάσεις των παλαιών εργοστασίων αλλά και σε παρακείμενα παραλιακά δημοτικά ακίνητα από τη Δημοτική Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Δημοτικής Περιουσίας. Ταυτόχρονα, έγινε η επαναχάραξη της χερσαίας ζώνης και η παραχώρηση πολλών δημόσιων κτημάτων στον Δήμο μεταξύ των οποίων και οι κτηριακές καταστάσεις του πρώην Κέντρου Φιλοξενίας Προσφύγων, το οποίο θα αξιοποιηθεί μέσω ΣΔΙΤ για δημιουργία και λειτουργία σύγχρονης ξενοδοχειακής μονάδας. Επίσης πόλος έλξης είναι και το λιμάνι του Λαυρίου που ο δήμαρχος ανέφερε ότι εντός του έτους θα ανακοινωθεί το επιχειρηματικό σχήμα που θα αναλάβει την ανάπτυξή του ενώ ζωντανό παραμένει το σχέδιο για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού.
Φάληρο: 40 οικόπεδα δομήθηκαν σε 4 χρόνια
Το Παλαιό Φάληρο, αντίθετα, ζει την πραγματικότητα μιας πόλης ήδη πλήρως δομημένης. Τα αδόμητα οικόπεδα μειώθηκαν μέσα σε τέσσερα χρόνια από 130 σε 90, και η πίεση στον αστικό ιστό είναι τεράστια.
Εδώ, κάθε νέα επένδυση περνάει από το φίλτρο της ιστορικής μνήμης και του σεβασμού στον δημόσιο χώρο. Το παράδειγμα του παλιού ξενοδοχείου «Φαληρικόν», που αναγεννήθηκε σε σύγχρονο συγκρότημα κατοικιών αλλά με στοιχεία που θυμίζουν το παρελθόν, δείχνει πώς η επιχειρηματική πρωτοβουλία μπορεί να συμβαδίσει με την ταυτότητα της πόλης. Το ίδιο ισχύει και για τον νέο παραλιακό πεζόδρομο-ποδηλατόδρομο, όπου ο σχεδιασμός δεν περιορίστηκε στη βελτίωση της εικόνας, αλλά προσπάθησε να διαφυλάξει σημεία-ορόσημα, όπως η ιστορική «Παλμύρα».
Στην τοποθέτησή του ο δήμαρχος Φαλήρου Γιάννης Φωστηρόπουλος αναφέρθηκε στην συνεργασία της Περιφέρειας Αττικής με την ΕΤΑΔ για την παραλαβή του κλειστού γυμναστηρίου Ταε Κβο Ντο στο Παλαιό Φάληρο, με στόχο τη βιώσιμη αξιοποίησή του και τη σύνδεσή του με το μεγάλο έργο του Φαληρικού Όρμου. «Αυτό θα επιτρέψει συνεργασίες ανάμεσα στους Δήμους Μοσχάτου, Καλλιθέας και Παλαιού Φαλήρου, ώστε οι υποδομές να ωφελούν τόσο τους επισκέπτες όσο και τους κατοίκους».
Όλα αυτά συνθέτουν μια εικόνα γεμάτη αντιθέσεις για το παράκτιο μέτωπο: κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα, νέες επενδύσεις, μεγάλες πολεοδομικές αλλαγές, αλλά και έντονη αγωνία για το αν θα διατηρηθεί η ταυτότητα των πόλεων.
Η Αθηναϊκή Ριβιέρα είναι πράγματι το νέο διεθνές brand της χώρας όμως δεν αρκεί να γεμίσει με τουρίστες και επενδυτές. Πρέπει να παραμείνει χώρος κατοικίας, χώρος με ποιότητα ζωής, με πολιτισμό και μνήμη.
Η πρόκληση σύμφωνα με τις δημοτικές αρχές είναι μεγάλη: ανάπτυξη χωρίς ισορροπία σημαίνει υπερκορεσμός, πίεση σε υποδομές, αλλοίωση χαρακτήρα. Αντίθετα, ανάπτυξη με σχέδιο και συνεργασία μπορεί να μετατρέψει την Αθηναϊκή Ριβιέρα σε πρότυπο για ολόκληρη τη Μεσόγειο. Η απόφαση βρίσκεται στα χέρια όσων σχεδιάζουν σήμερα το αύριο. Γιατί αυτή η ακτογραμμή δεν είναι απλώς ένας τόπος αναψυχής· είναι η βιτρίνα της Αθήνας και της Ελλάδας στον κόσμο.
.jpg){kind=avatar}
