Παρά τη σημαντική ανάκαμψη της τελευταίας δεκαετίας, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παρέμενε, το 2024, 15% χαμηλότερο από το 2009 – την αρχή της κρίσης – και 5% χαμηλότερο από το 2004.
Το νέο policy brief του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) με τίτλο «Πού βρίσκεται το εισόδημα του ελληνικού νοικοκυριού σήμερα σε σχέση με την αρχή της κρίσης το 2009», που υπογράφουν οι Νίκος Ρώμπαπας και Κωνσταντίνος Σαραβάκος, εξετάζει την εξέλιξη του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών την περίοδο 2004–2024 στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που βρέθηκαν σε οικονομική κρίση (Ισπανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Κύπρος και Πορτογαλία).
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει επανέλθει στα της προ κρίσης επίπεδα πραγματικού εισοδήματος.
Τα συμπεράσματα της έρευνας
Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης:
Στην 20ετία 2004–2024, Ελλάδα και Ιταλία είναι οι μόνες από τις έξι υπό εξέταση χώρες που δεν έχουν επανέλθει στα επίπεδα πριν το ξέσπασμα της κρίσης. Το διάστημα αυτό, η ΕΕ-27 έχει καταγράψει αύξηση πραγματικού εισοδήματος 22%, ενώ η Ελλάδα καταγράφει μείωση 5%.
Το 2024, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παραμένει 15% χαμηλότερο από αυτό του 2009.
Σε σχέση με το 2012, το πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα έχει αυξηθεί 22,7%, επίδοση υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ-27.
Σε σχέση με το 2015, η Ελλάδα καταγράφει μία από τις υψηλότερες αυξήσεις στις χώρες της κρίσης, 23,5%.
Σε σχέση με το 2019, η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη άνοδο εισοδήματος (+14,3%) ανάμεσα σε όλες τις χώρες της κρίσης.
Η μεγάλη άνοδος μετά το 2015 οφείλεται εν μέρει στην πολύ μεγάλη συρρίκνωση των εισοδημάτων κατά την περίοδο 2010–2013, όταν το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών είχε μειωθεί κατά 34%.
Σημαντικές διαφορές στην ταχύτητα ανάκαμψης – Ουραγός η Ελλάδα
Η μελέτη αποκαλύπτει τις σημαντικές διαφορές ως προς την ταχύτητα ανάκαμψης των χωρών που επλήγησαν από την κρίση. Συγκεκριμένα, σε σχέση με το 2009, η εξέλιξη του πραγματικού εισοδήματος για τις χώρες αυτές έχει ως εξής:
Ιρλανδία: +21% σε σχέση με το 2009
Πορτογαλία: +16%
Κύπρος: +14%
Ισπανία: +6,5%
Ιταλία: –0,7%
Ελλάδα: –15%
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, ιδιαίτερα μετά το 2015, η Ελλάδα καταγράφει δυναμικές αυξήσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και μάλιστα υψηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Από το 2015 μέχρι το 2024, η αύξηση στην Ελλάδα φτάνει το 21%, ενώ στην ΕΕ-27 το 12%. Αυτό σημαίνει ότι, μέσα σε αυτή τη δεκαετία, υπήρξε μια σχετική σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό ρυθμό, ωστόσο, η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται και στην τεράστια συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος, της τάξης του 25%, που σημειώθηκε κατά την τριετία 2010-2013.
Το εισόδημα των Ελλήνων το 2024 παραμένει 4% χαμηλότερο σε σύγκριση με το 2010. Την ίδια περίοδο, η ΕΕ-27 έχει καταγράψει αύξηση περίπου 16%.
Η απόκλιση είναι μεγάλη, ενώ εάν ιδωθεί σε βάθος είκοσι χρόνων, από το 2004 μέχρι το 2024, η Ελλάδα ακόμη υπολείπεται κατά περίπου 5%, ενώ η αύξηση στην ΕΕ φτάνει το 22%. Η απόσταση αυτή δείχνει ότι η Ελλάδα δεν έχει ανακτήσει τη συσσωρευμένη απώλεια της κρίσης, παρά τη βελτίωση που έχει σημειωθεί μετά την έξοδο από τα μνημόνια.
Οι άλλες χώρες της Ευρώπης που αντιμετώπισαν κρίση, ακόμη και αυτές που ξεκίνησαν από παρόμοια ή χειρότερη θέση, έχουν καταφέρει να ανακάμψουν σε μεγαλύτερο βαθμό. Η Ελλάδα παραμένει η μόνη χώρα που δεν έχει μπορέσει να ανακτήσει η δεκαετία της δημοσιονομικής κατάρρευσης.
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες αύξησης των εισοδημάτων είναι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια σχετική έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας (ΕΣΥΠ) και του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) το 2026 αναμένεται να σημειωθεί σωρευτική αύξηση 2,3% στο ΑΕΠ ανά εργαζόμενο και 2,0% στο ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας. Αν και στην έκθεση αναφέρεται πως την περίοδο 2023-2024 σημειώθηκε αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας σε όρους ΑΕΠ ανά εργαζόμενο κατά 1% και σε όρους ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας κατά 0,77%, στο δεύτερο μέρος της ανάλυσης μας θα εστιάσουμε στην συνολική εικόνα της παραγωγικότητας της εργασίας σήμερα σε σχέση και πάλι με τα προ κρίσης επίπεδα.
Αναλυτικά η έρευνα ►ΕΔΩ◄
.jpg){kind=avatar}
