Το ενδιαφέρον στα ευρήματα που προσκομίζουν οι δημοσκόποι δεν βρίσκεται στο παιχνίδι των ποσοστών – που δεν είναι και το καλύτερό τους.
Είναι ότι σε συνθήκες που μπορεί να οδηγούν σε δραματική επανάληψη των εκλογικών αποτελεσμάτων του Μαΐου του 2012, το συμπέρασμα είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντέχει.
Ακόμη και όταν χαμηλώνει ο πήχης του και μεγαλώνουν οι αποστάσεις από το αμαρτωλό δισκοπότηρο της αυτοδυναμίας, υπερέχει συντριπτικά των βασικών αντίπαλων του.
Πρώτα για δυο λόγους, που ο ένας περιέχει τον άλλον: Την ισχυρή παραταξιακή συνείδηση στη βάση της ΝΔ και την πλήρη επικράτηση του ιδίου στην κομματική συσπείρωση.
Ελέγχει τα πάντα, ακόμη και την… ίδρυση του κόμματος! Ως γνήσιο υποσύνολο του ελέγχου που ασκεί κάθε μέγεθος της χώρας: Κράτος, Βουλή, Δικαιοσύνη, θεσμοί, ενημέρωση, ροή του χρήματος…
Ως δεύτερος λόγος αναφέρεται από πολλούς ο περίφημος κατακερματισμός της αντιπολίτευσης. Παρ’ ότι επί της ουσίας δεν υπάρχει ορισμένο μέγεθος για να κατακερματιστεί. Απλώς δεν μπορούν να συνυπάρξουν διαφορετικά «μαγαζιά».
Όπως άλλωστε και η κυβερνώσα ομάδα συνδέονται με ισχυρούς του χρήματος και της ενημέρωσης που ορίζουν και τις εύλογες τους.
Πότε ως αντιπάλων και πότε ως… συμπληρωματικών μεγεθών της κυβέρνησης.
Αντιπολίτευση από μετριότητες της πολιτικής
Τα αντιπολιτευτικά σχήματα αποτελούνται από μετριότητες της πολιτικής, ηγέτες της μιας χρήσης και αμοιβάδες της κάποτε κραταιής Δημοκρατικής παράταξης. Τις δυνάμεις της οποίας μετά το 1974 συγκέντρωσε ο Ανδρέας Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ, τις διατήρησε χαλαρά ο Σημίτης και οι επόμενοι τις διασκόρπισαν.
Ο Αλέξης Τσίπρας απέτυχε να τις επανασυσπειρώσει στον ΣΥΡΙΖΑ, λόγω της ψευδούς θεωρίας κατά την οποία τα ποσοστά του 2015 ήταν «πρώτη φορά Αριστερά» στη διακυβέρνηση και του 2019 «λευκή επιταγή» στον ίδιο.
Το σημερινό σκηνικό είναι αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών του 2024, που αποδυνάμωσε τις ηγεσίες των τριών πρώτων κομμάτων επειδή απέτυχαν να πλησιάσουν τους εκλογικούς τους στόχους.
Παρ’ ότι αποδείχθηκε ότι η προσωπική επικράτηση του Μητσοτάκη τον προηγούμενο χρόνο στις εθνικές εκλογές, ήταν πλαστή: Προέκυψε περισσότερο ως αποδοκιμασία προς τον Τσίπρα, παρά ως απήχησή του ιδίου στην κοινωνία.
Σήμερα ως Πρωθυπουργός, με τη δημοσκοπική εμπιστοσύνη – στην πολιτική του και στον ίδιο – σε ύψος χαμηλότερο των δυο τρίτων των εκλογών του 2023, διατηρεί την ηγεμονία επειδή το χαμηλό επίπεδο αποδοχής του συγκρίνεται με τα ακόμη χαμηλότερα των άλλων.
► Μητσοτάκης: Η Τουρκία όσο διατηρεί το casus belli κατά της Ελλάδος, δεν πληροί τις προϋποθέσεις για το SAFE
Κατά κάποιο τρόπο η χώρα διαμορφώνει ένα ρεκόρ, περίεργο για τον κοινοβουλευτισμό: Σε δυο διαδοχικές περιόδους η αντιπολίτευση χάνει περισσότερα από την κυβέρνηση.
Όσο αυτό συνεχίζεται, η επιδίωξη Μητσοτάκη για τρίτη πρωθυπουργική θητεία – χωρίς αυτοδυναμία, αλλά με συγκολλήσεις και εξανδραποδισμούς εκατέρωθεν – δεν είναι ανέφικτη.
Τα ισχυρά εργαλεία
Διαθέτει ισχυρά εργαλεία: Πόρους – σε χρήμα και μιντιακή υποστήριξη – υπαρκτό κόμμα, σχέσεις με ισχυρούς της οικονομίας, διεθνείς διασυνδέσεις, προσωπικό επαγγελματισμό, αποφασιστικότητα χωρίς δισταγμούς και επιπλέον… διείσδυση στους κομματικούς μηχανισμούς της αντιπολίτευσης.
Το τελευταίο ουδείς το συνυπολογίζει στις αναλύσεις παρά τις δυο απόπειρες να θέσει υπό έλεγχο ολόκληρο το ΠΑΣΟΚ και την τακτική κοινοβουλευτική επικούρηση που του προσφέρουν τα κομματίδια της ακροδεξιάς – και όχι μόνο.
Από μακριά η εικόνα αναδεικνύει ευκρινώς, ως καλύτερους συνδρομητές της ισχύος του τους… αντίπαλους του. Εντός και εκτός της ΝΔ.
Στα εσωκομματικά είναι κυρίαρχος και στο γενικό πολίτικο παιχνίδι διαμορφώνει όρους που τον διευκολύνουν κάθε φορά. Με μεγαλύτερη ευκολία από ότι θα περίμενε κανείς μετά από επτά χρόνια προσωποκεντρικής πολιτικής, υπέρ των λίγων, με αδιαφάνεια και προκλητική φαυλότητα.
Οι αντίπαλοι του Μητσοτάκη
Επικρατεί χάρη στον τρόπο που τον αντιμετωπίζουν συγκεκριμένοι αντίπαλοι – για να μιλήσουμε με ονόματα και διευθύνσεις.
-Ο Σαμαράς έξω από τη ΝΔ πλέον, αλλά μέσα στη Βουλή, τον απειλεί με ανταγωνιστικό κομματικό σχηματισμό – έστω συσπειρώνοντας τα ακροδεξιά γκρουπούσκουλα. Είναι όμως αμφίβολο αν μπορεί να το συγκροτήσει, να το διαχειριστεί και τελικά να πλήξει τον Μητσοτάκη. Όπως επιδιώξει, όχι από πολίτικη εναντίωση, αλλά από γινάτι.
Γιατί τον έπιασε κορόιδο: Πρώτα τον χρησιμοποίησε για να επικρατήσει με τη στήριξη του και στη συνεχεία τον έστειλε άκλαφτο από το κόμμα «του». Όχι επειδή τον φοβάται, αλλά επειδή «τον βαριέται» όπως λέει και ο Τραμπ για τους αντιπάλους του Ερντογάν.
-Ο Καραμανλής, έξω από τη Βουλή, αλλά μέσα στη ΝΔ ξανακατακτά διαρκώς το κατεκτημένο. Ήτοι το περιθώριο κατά διαστήματα, να εντάσσει στον δημόσιο λόγο του αφορισμούς για την κατάσταση στη χώρα σε ότι αφορά την εξωτερική πολίτικη και τους θεσμούς – όχι όμως και την οικονομία – ίσως για να μην δώσει λαβή για συνειρμούς.
Χωρίς πότε να ονοματίσει τον Πρωθυπουργό τον οποίο στηρίζει στις εκλογές και χωρίς να προτείνει κάτι που θα κλόνιζε το σύστημα Μητσοτάκη.
Χωρίς προτάσεις για κομματικό αναστοχασμό – που θα ξαναβάλει τη ΝΔ στις ιδρυτικές ράγες της στα κοινωνικά και εθνικά θέματα – χωρίς προσωπικούς καταλογισμούς για θεσμική απαξίωση, διαχειριστική εξαχρείωση και ροπή σε ενδοτισμούς, παρατηρείται το εξής φαινόμενο: Η ΝΔ συνεχίζει ανεπηρέαστη ως κόμμα στο οποίο συνυπάρχουν και ο Μητσοτάκης και ο Καραμανλής, αλλά ο πρώτος νέμεται τα πάντα και ο δεύτερος τίποτε.
Ούτε καν τους ιδρυτικούς μύθους. Σε βαθμό που το περιβόητο «εθνάρχης είναι ο Καραμανλης» εξαφανίσθηκε από τις εκδηλώσεις της ΝΔ και δεν ακούσθηκε ούτε στο πρόσφατο συνέδριο της ΟΝΝΕΔ.
Τέτοιες αμφισβητήσεις, είναι μάλλον καλοδεχούμενες στο Μητσοτακέικο.
-Ο Δένδιας προσφέρει στην κυβερνώσα οικογένεια αντίστοιχου βεληνεκούς αμφισβήτηση – που αυτοκαταπνίγεται κάθε φορά που πάει να εκδηλωθεί. Η διαδοχή μετατίθεται σε μετεκλογικό χρόνο, όταν μπορεί να μην συζητείται καν, εφόσον ο Μητσοτάκης βγει από τις κάλπες πρωθυπουργήσιμος.
Σε κάθε περίπτωση, αν δεν είναι ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας που θα διεκδικήσει την εκλογική ανάκαμψη στις αμέσως επόμενες ς επόμενες – διπλές – εκλογές, γιατί, αν δεν εξασφαλιστεί από τον Μητσοτάκη, να προτιμηθεί ως διάδοχός ενός 60αρη για τις μεθεπόμενες, κάποιος που θα πλησιάζει 70 και όχι ένας 40άρης;
Σαν τον Πιερρακάκη ας πούμε. Ήδη έχει βρει θέση ψηλά στην επετηρίδα, δεν φθείρεται σε αντιηγετικές ασκήσεις και θα επιδιώξει να επαναλάβει τον άθλο του Κώστα Μητσοτάκη: Πήρε τα ηνία της παράταξης, της οποίας προηγουμένως ήταν αντίπαλος!
-Ο Ανδρουλάκης, χωρίς ούτε 12% στην προηγούμενες εκλογές και ηττημένος στις ευρωεκλογές, εμφανίζεται ως «σκληρός» αντίπαλος του Μητσοτάκη από τότε που χρίσθηκε δια της αριθμητικής στη Βουλή, αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ωστόσο δεν κρύβεται η αποδυνάμωσή του στο ΠΑΣΟΚ, μετά το χαμηλό ποσοστό του πρώτου γύρου στις πρόωρες αρχαιρεσίες που προκάλεσε, για να αντιμετωπίσει την αμφισβήτηση του. Κράτησε την ηγεσία, αλλά βρέθηκε περικυκλωμένους από τις εσωκομματικούς ανταγωνιστές.
Χρίζει τον εαυτό του πρωθυπουργήσιμο – αλλά τα δημοσκοπικά ευρήματα το αναιρούν.
Η αίσθηση που κυριαρχεί όλο και περισσότερο είναι ότι το ΠΑΣΟΚ συγκρατεί όσες δυνάμεις έχει επειδή… είναι ΠΑΣΟΚ, χωρίς προστιθέμενη επιρροή από τον επικεφαλής του.
Ο οποίος κρύβει το μυστικό που όλοι έχουν τούμπανο: Απέτυχε να ενοποιήσει το κόμμα και το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές θεωρείται Συνασπισμός κομμάτων, με ό,τι θα σήμαινε για το μπόνους του εκλογικού νόμου…
-Ο Τσίπρας έχασε όλες τις ευκαιρίες να επικρατήσει ως φυσικός επικεφαλής της Δημοκρατικής παράταξης και απλώς προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για τη συντριβή του 2023.
Στην αρχή ως μαριονετίστας στον οργανωμένο ΣΥΡΙΖΑ, προτού τον οδηγήσει σε δυο διασπάσεις. Στη συνέχεια με τις ταξιδιωτικές διαδρομές για… ενημέρωση. Και πλέον με την αποχώρηση από το κόμμα του.
Όχι ως Μωυσής που λένε κάποιοι: Ούτε τους ΣΥΡΙΖΑίους οδήγησε να διασχίσουν την έρημο, ούτε πλάκες με εντολές φαίνεται να προσκομίζει από το… υπερατλαντικό όρος.
Έχοντας επιβάλει φίλους και αντίπαλους στο μαρτύριο της σταγόνας για το ενδεχόμενο να ιδρύσει νέο κόμμα – με πιθανότερο να κατεβάσει απλώς εκλογικούς συνδυασμούς χωρίς πολιτικό φορέα με δομή και οργανώσεις βάσεις – επιδιώκει να πάρει τη δεύτερη θέση στις εκλογές.
Με μια δυσάρεστη συνέπεια ενδεχομένως: Να κατεβεί η εκλογική επίδοση της επόμενης Αξιωματικής αντιπολίτευσης στο 10-12%. Όποιος κι αν πάρει τελικά το ρόλο που διεκδικούν… τέσσερις!.
-Ο Βελόπουλος κινούμενος μεταξύ τηλεπωλήσεων και πολιτικής, λειτουργεί ως δεξαμενή απορρόφησης κυβερνητικής δυσαρέσκειας. Αλλά ταυτόχρονα η νέα κοινοβουλευτική ομάδα του – ως πρόσωπα, όχι ως κόμμα – μπορεί να είναι η δεξαμενή κοινοβουλευτικής συμπλήρωσης Μητσοτάκη, όπως και όσοι βρουν θέση στα έδρανα με πιο ακροδεξιά σχήματα.
-Η Κωνσταντοπούλου με το χάρισμα του λόγου που διαθέτει και το ισχυρό προσωπικό βιογραφικό της – αλλά και ως μήλο κάτω από τη μηλιά και η ίδια – κινείται ανάμεσα στον αντισυστημικό ακτιβισμό και την «ασυμβίβαστη αντιπολίτευση» στον Μητσοτάκη.
Περισσότερο ως περφόρμερ σε συγκεκριμένο ακροατήριο, πριονίζει όμορα σχήματα, αλλά ταυτόχρονα διευκολύνει και τον Πρωθυπουργό να εμφανιστεί ότι προστατεύει τα ιερά και τα όσια από την επέλαση της.
-Ο Κουτσούμπας με λόγο στέρεο και συνεπή στον μονόδρομο λόγο, δεν κρατάει απλώς όρθιο το πιο ανθεκτικό κομμουνιστικό κόμμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά διεκδικεί κα το μεγαλύτερο ποσοστό του ΚΚΕ από τη Μεταπολίτευση.
Αυτό δεν ενοχλεί απαραιτήτως τον Μητσοτάκη, αφού οι αταβιστικές φοβίες των νοικοκυραίων θα τον ωφελήσουν. Όπως δεν τον ενοχλεί και η διασπορά των πρώην ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ Νέας Αριστεράς, Βαρουφάκη, Κασσελάκη και… Φάμελλου, αν δεν βρει προσήκουσα θέση στο κόμμα του Τσίπρα, όταν υπάρξει.
Ανεπαρκής η αντιπολίτευση με στοιχεία μικρομεγαλισμού
Συμπέρασμα: Ο σημερινός Πρωθυπουργός επιβιώνει, ασκώντας πολιτική που κάνει αβίωτο το βίο της κοινωνικής πλειοψηφίας – και διακινδυνεύει εθνικά συμφέροντα – επειδή οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης τον τροφοδοτούν με τις ανεπάρκειες, τους μικρομεγαλισμούς, τον τυχοδιωκτισμό και το πολιτικό κενό τους.
Εφόσον ο τρόπος που διαχειρίζεται την ασθενή πίεση αυτών των δυνάμεων αποδώσει, θα εξασφαλίσει στις εκλογές τους όρους που επιδιώκει με προφανή στόχο: Στην επόμενη Βουλή να συναρμολογήσει με εκατέρωθέν προσεταιρισμούς, την επιδιωκόμενη πλειοψηφία για την τρίτη θητεία του και να περάσει στην Ιστορία. Αλλιώς θα φανεί αν διαθέτει plan B.
Σοβαρό πρόσωπο ισχυρίζεται ότι τον άκουσε να λέει σε κοινωνική συναναστροφή: «Το σωστό είναι αυτό που έκανε ο Σημίτης: Δυο τετραετίες και αποχώρηση».
Αυτό κουμπώνει με πληροφορίες ότι στο συρτάρι του βρίσκεται σχέδιο για σύγκλιση συνέδριου της ΝΔ στο τέλος της τετραετίας. Για τροποποίηση του Καταστατικού, ώστε να παραμείνει ο ίδιος πρόεδρος το κόμματος και να διεκδικήσει την πρωθυπουργία άλλο στέλεχος.
Αν τα καταφέρει θα μοιραστεί την εξουσία μαζί του. Αλλιώς ως πρόεδρος θα ελέγχει το κόμμα και θα διαμορφώσει τη συνέχεια προς όφελός του.
Κάπως έτσι η πυραμίδα της Μεταπολίτευσης θα αναστραφεί: Ο κληρονόμος του αποσυνάγωγου του 1974, θα τα πάρει όλα στο κλείσιμο αυτού του ιστορικού κύκλου.
Οι ιστορικοί θα καταγράψουν πως ο Καραμανλισμός και ο Παπανδρεϊσμος που τον θεμελίωσαν, παρέδωσαν τη σκυτάλη στον Νεομητσοτακισμό…
Γιώργος Λακόπουλος
